To FAKT! Odpowiedzialne są za to hormony, których nieustanne wahania mogą doprowadzić do m.in. stanów zapalnych dziąseł i chorób przyzębia, a nawet uszkodzenia kości szczęki i żuchwy oraz utraty zębów.
Jest kilka newralgicznych momentów w życiu kobiety, które rzutują także na stan zdrowia jamy ustnej.
Szalejące w tym czasie kobiece hormony płciowe mogą narazić tkanki miękkie w jamie ustnej na rozwój stanów zapalnych. Podwyższony poziom progesteronu powoduje zwiększony przepływ krwi do dziąseł, co sprawia, że są bolesne, napuchnięte i mogą być bardziej wrażliwe na resztki jedzenia.
Z badań wynika, że w wieku 14-16 lat ryzyko zapalenia dziąseł u dziewcząt wzrasta aż o kilkadziesiąt procent! Samo w sobie zapalenie dziąseł to nic strasznego, jednak w połączeniu z niedostateczną higieną jamy ustnej może doprowadzić do choroby przyzębia.
Co robić?
Wysoki poziom hormonów żeńskich w trakcie miesiączki (zwłaszcza progesteronu) powoduje, że dziąsła są bardziej ukrwione, a to oznacza większe ryzyko stanu zapalnego.
- Wahania hormonów podczas cyklu miesiączkowego sprawiają, że wiele kobiet boryka się w tym czasie z nawracającymi infekcjami dziąseł. Przed rozpoczęciem miesiączki dziąsła mogą puchnąć, być zaczerwienione, krwawić, u niektórych kobiet może również rosnąć tendencja do nadżerek w jamie ustnej czy bolesnych aft. Objawy te zwykle ustępują po rozpoczęciu miesiączki – mówi lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie.
Co robić?
Doustne środki antykoncepcyjne również podwyższają ryzyko chorób przyzębia. Progesteron obecny w tabletkach może przyczynić się do zapalenia dziąseł, z kolei wyższy poziom estrogenów zwiększa ryzyko tzw. suchego zębodołu, bolesnego powikłania po usunięciu zęba.
Co robić?
Około 40 proc. kobiet w ciąży doświadcza tzw. ciążowego zapalenia dziąseł. Zmiany hormonalne między 2. a 8. miesiącem ciąży zwiększają ukrwienie tkanek dziąseł, które stają się rozpulchnione, tkliwe, podatne na urazy, potrafią krwawić nawet podczas szczotkowania zębów.
- W trakcie ciąży musimy wyjątkowo dbać o higienę jamy ustnej i zapobiegać tworzeniu się płytki nazębnej, która dodatkowo podrażnia wrażliwe dziąsła. Aby ustrzec się przykrych dolegliwości, warto jeszcze przed rozpoczęciem starań o dziecko kompleksowo zadbać o zdrowie jamy ustnej, m.in. wyleczyć wszystkie zęby oraz w razie potrzeby – usunąć kamień nazębny – mówi stomatolog.
Co robić?
Aż 18 ze 100 przedwczesnych porodów może być następstwem choroby przyzębia!
Niedobór estrogenów, który pojawia się wraz z menopauzą, wpływa na kondycję zębów i dziąseł. Po 50. r. ż. wzrasta ryzyko osteoporozy. Dotyczy to również kości, które utrzymują zęby w szczęce i żuchwie - najczęściej w obrębie jedynek, dwójek i trójek.
- Wskutek demineralizacji i osłabienia jej struktury kość przestaje być mocnym fundamentem dla zębów, które zaczynają się obluzowywać, a nawet wypadać. Zwiększa się również ryzyko recesji dziąseł, skutkującej m.in. nadwrażliwością zębów i problemem estetycznym – wyjaśnia dentystka.
Dodatkowo stosowanie u pacjentów z osteoporozą leków z grupy bisfosfonianów, choć rzadko, to może jednak skutkować powikłaniem - martwicą kości szczęk (BRONJ – Bisphosphonate Related Osteonecrosis of the Jaw), która również może doprowadzić do utraty zębów.
Menopauza to również zagrożenie dla dziąseł i śluzówek. Niedobór estrogenów i starszy wiek może powodować kserostomię, czyli suchość jamy ustnej (dotyczy 1 na 5 kobiet w wieku menopauzalnym), co z klei zwiększa ryzyko próchnicy, halitozy czy paradontozy.
W okresie okołomenopauzalnym rozwinąć się może również zespół pieczenia jamy ustnej (BMS – burning mouth syndrome), czyli przewlekłej choroby błony śluzowej jamy ustnej. Występuje ona aż 7 razy częściej u kobiet w okresie zmian hormonalnych podczas okresu przekwitania.
Jej objawy to m.in. przewlekłe dolegliwości bólowe o zmiennym nasileniu, uczucie palenia i mrowienia w ustach, suchość błony śluzowej, zaburzenia smaku np. metaliczny lub gorzki posmak w ustach. Ból manifestuje się w całej jamie ustnej, w okolicy języka, podniebienia twardego, wyrostków zębodołowych lub policzków, powodując dyskomfort czy trudności z jedzeniem.
- W okresie przekwitania najlepiej co pół roku zgłaszać się na kontrolę u dentysty. W profilaktyce osteoporozy ważna jest także odpowiednia dieta zawierająca wapń, witaminę D i K. Jeśli zmiany były na tyle zaawansowane, że doszło do utraty zębów, to z powodzeniem możemy je odbudować decydując się na leczenie protetyczne, założenie protezy, mostów protetycznych lub implantów stomatologicznych, które znacznie podniosą jakość życia – mówi stomatolog.
Co robić?
Oprac. MW, zdrowie.pap.pl - na podstawie materiałów prasowych Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie.